Trang Chính
Latest images
Tìm kiếm
Đăng ký
Đăng Nhập
Mùi hương Shan tuyết Suối Giàng Yên Bái
Tường nhà
Bài viết
Kết bạn
Tài sản
Ai đã từng có dịp lên thăm xã Suối Giàng, huyện VănChấn, tỉnh Yên Bái, đều không khỏi ngỡ ngàng trước bạt ngàn những câychè cổ thụ hàng trăm năm tuổi. Hương chè thơm thoảng, vấn vít trongtừng ngọn gió, ngưng trên từng lá cây, ngọn cỏ, nhấp một ngụm nhỏ hànggiờ sau dư vị ngọt ngào vẫn chưa tan trên đầu lưỡi… Nhưng ngườithưởng thức vẫn băn khoăn: nhưng sao hương thơm còn quá khiêm nhường?Một người con của Suối Giàng đã thành công trong việckhơi dậy mùi hương độc đáo tiềm ẩn của chè Shan tuyết Suối Giàng. Đó làanh Lê Quang Tùng, với loại chè “Năm cực” đã trở thành thương hiệu vàniềm tự hào của chè Shan Suối Giàng.
Anh Tùng đang khảo sát chèTừ năm 2006, Lê Quang Tùng đã mầy mò nghiên cứu để trảlời một câu hỏi: Tại sao chè Shan tuyết Suối Giàng kém hương? Tại chấtlượng chè, hay do kỹ thuật? Thế rồi anh tự tay đi thu hái những búp chèmột lá và tự tay sao theo phương pháp thủ công. Nhiều mẻ cứ ngỡ sẽ đượcthành phẩm như ý, nhưng rồi khi uống thử lại thất vọng, bởi vị thì ngonlắm, nhưng vẫn thiếu mùi hương như ý. Nhiều lần nản chí, thế rồi đượcsự động viên của vợ, anh khăn gói lên đường sang Côn Minh, Trung Quốctìm học cách làm chè.
2008, Tùng tìm ra bí quyết khơi dậy mùi hương cho chèSuối Giàng. Sợi dây liên hoàn có quan hệ mật thiết từ khâu thu hái, đếnphương pháp chế biến được tìm ra như một cái duyên và cái tên “Năm cực”ra đời: “Cực khổ, cực ngon, cực đẹp, cực sạch và cực đắt”.
Từ những năm 60, thống kê cho biết ở Suối Giàng có tớigần 40.000 cây chè Shan cổ thụ từ 200 tuổi, đến 300 tuổi, còn những câyhàng trăm tuổi trở xuống thì nhiều không kể xiết. Chè cổ thụ nhiều đếnnỗi viện sĩ K. M. Djemmukhatze thuộc viện sinh hóa A.Ba Cu, Viện hànlâm khoa học Liên Xô, khi đến Suối Giàng nghiên cứu vào những năm 60của thế kỷ 20 này phải thốt lên: “Tôi đã đi qua 120 nước có chè trênthế giới, nhưng chưa thấy ở đâu có cây chè lâu năm như ở Suối Giàng”.Chè ở đây độc đáo, trong bát nước chè xanh có đủ 18 vị đầu đẳng của chètrên thế giới”
(lời ghi trong sổ lưu niệm của xã Suối Giàng).Ngay từ sáng sớm, khi núi ngàn còn chìm đắm trongsương, đó là lúc thu hái chè, mà chỉ hái đúng “một tôm”, tức những búpmới nảy ra một lá, lại còn phải giữ búp chè nguyên vẹn, không được dậpnát.
Chè Shan mọc rải rác khắp một núi cao rộng lớn, nênviệc thu hái ngay lúc sương chưa tan vô cùng gian khổ. Đây là thời điểmhương vị chè tích tụ cao nhất trong mỗi búp chè, bởi khi mặt trời lên,quá trình quang hợp bắt đầu, chè nhiều vị chát mà kém hương. Chưa baogiờ anh thấm thía lời người bạn Trung Quốc khi nói về thời điểm háichè như lúc này: “Hái sớm ba ngày thì chè là báu vật, hái muộn ba ngàychè chỉ còn là thực vật”.
Duy trì nhiệt độ từng thời điểm trong quá trình saochè là khâu khó nhất, góp phần quyết định đến việc chè có dậy hương haykhông. Mất rất nhiều công sức, Tùng mới tìm ra loại than cây sến có đủnhiệt lượng theo yêu cầu.
Từng mẻ chè được Tùng sao chế bằng cả cái tài, cáitâm, giác quan nhạy bén của người nhiều năm làm chè và khát khao cháybỏng của mình. Niềm vui khi tìm ra bí quyết làm cho chè Suối Giàng dậyhương thật khó mà tả nổi. Từng búp chè trắng muốt, thơm dịu, thả vào ấmtạo nên những âm thanh vui tai, nâng chén trà lên, khứu giác đã chạmvào một mùi hương thầm kín, cao sang không lẫn với bất cứ loại chè ngonnào khác, dịch vị chợt ứa ra ngọt trên đầu lưỡi. Chiêu từng ngụm nhỏ,khách thưởng trà không nén được sự trầm trồ thán phục. Dư vị đọng mãikhông tan, tinh thần thư thái lạ lùng. Sau này anh Tùng còn ứng dụngphương pháp hút chân không để bảo quản chè được nguyên hương theo thờigian.
Bây giờ thì chè “Năm cực” không đủ cung cấp cho kháchsành điệu, bởi một năm dù cố đến đâu anh Tùng cũng chỉ xuất ra được100kg, với giá thành 1.600.000đ/kg, mà giá đó vẫn chưa phải đã xứngđáng với công sức và chất lượng tuyệt hảo của chè. Tùng không muốn vìcái lợi trước mắt mà đánh mất đi thương hiệu anh đã trả bao tâm sức mớicó được. Một truyền mười, chè “Năm cực” của anh được nhiều du kháchnước ngoài mến mộ mua về làm quà, có người cầu kỳ còn không quản khónhọc đem cả nước suối nguồn của Suối Giàng về pha để giữ được nguyênhương vị trân quí có một không hai.
Với người viết bài này, khi được tận mắt chứng kiếnanh Lê Quang Tùng nâng niu, cẩn trọng pha trà Shan tuyết “Năm cực” mờikhách trong bầu không khí trong lành của Suối Giàng mới thấm hơn lờibình về thú thưởng trà của cổ nhân: “Uống chén thứ nhất thấy thânthể mềm mại trở lại, uống chén thứ hai thấy quá khứ hiện về, uống chénthứ ba thấy có thể thông cảm được với các vị tiền bối, uống chén thứ tưthấy gió thổi lất phất ở hai bên nách, cho nên không thể uống chén thứnăm được nữa…” (Lê Quí Đôn – Vân đài loại ngữ).
Anh Tùng đang khảo sát chèTừ năm 2006, Lê Quang Tùng đã mầy mò nghiên cứu để trảlời một câu hỏi: Tại sao chè Shan tuyết Suối Giàng kém hương? Tại chấtlượng chè, hay do kỹ thuật? Thế rồi anh tự tay đi thu hái những búp chèmột lá và tự tay sao theo phương pháp thủ công. Nhiều mẻ cứ ngỡ sẽ đượcthành phẩm như ý, nhưng rồi khi uống thử lại thất vọng, bởi vị thì ngonlắm, nhưng vẫn thiếu mùi hương như ý. Nhiều lần nản chí, thế rồi đượcsự động viên của vợ, anh khăn gói lên đường sang Côn Minh, Trung Quốctìm học cách làm chè.
2008, Tùng tìm ra bí quyết khơi dậy mùi hương cho chèSuối Giàng. Sợi dây liên hoàn có quan hệ mật thiết từ khâu thu hái, đếnphương pháp chế biến được tìm ra như một cái duyên và cái tên “Năm cực”ra đời: “Cực khổ, cực ngon, cực đẹp, cực sạch và cực đắt”.
Từ những năm 60, thống kê cho biết ở Suối Giàng có tớigần 40.000 cây chè Shan cổ thụ từ 200 tuổi, đến 300 tuổi, còn những câyhàng trăm tuổi trở xuống thì nhiều không kể xiết. Chè cổ thụ nhiều đếnnỗi viện sĩ K. M. Djemmukhatze thuộc viện sinh hóa A.Ba Cu, Viện hànlâm khoa học Liên Xô, khi đến Suối Giàng nghiên cứu vào những năm 60của thế kỷ 20 này phải thốt lên: “Tôi đã đi qua 120 nước có chè trênthế giới, nhưng chưa thấy ở đâu có cây chè lâu năm như ở Suối Giàng”.Chè ở đây độc đáo, trong bát nước chè xanh có đủ 18 vị đầu đẳng của chètrên thế giới”
(lời ghi trong sổ lưu niệm của xã Suối Giàng).Ngay từ sáng sớm, khi núi ngàn còn chìm đắm trongsương, đó là lúc thu hái chè, mà chỉ hái đúng “một tôm”, tức những búpmới nảy ra một lá, lại còn phải giữ búp chè nguyên vẹn, không được dậpnát.
Chè Shan mọc rải rác khắp một núi cao rộng lớn, nênviệc thu hái ngay lúc sương chưa tan vô cùng gian khổ. Đây là thời điểmhương vị chè tích tụ cao nhất trong mỗi búp chè, bởi khi mặt trời lên,quá trình quang hợp bắt đầu, chè nhiều vị chát mà kém hương. Chưa baogiờ anh thấm thía lời người bạn Trung Quốc khi nói về thời điểm háichè như lúc này: “Hái sớm ba ngày thì chè là báu vật, hái muộn ba ngàychè chỉ còn là thực vật”.
Duy trì nhiệt độ từng thời điểm trong quá trình saochè là khâu khó nhất, góp phần quyết định đến việc chè có dậy hương haykhông. Mất rất nhiều công sức, Tùng mới tìm ra loại than cây sến có đủnhiệt lượng theo yêu cầu.
Từng mẻ chè được Tùng sao chế bằng cả cái tài, cáitâm, giác quan nhạy bén của người nhiều năm làm chè và khát khao cháybỏng của mình. Niềm vui khi tìm ra bí quyết làm cho chè Suối Giàng dậyhương thật khó mà tả nổi. Từng búp chè trắng muốt, thơm dịu, thả vào ấmtạo nên những âm thanh vui tai, nâng chén trà lên, khứu giác đã chạmvào một mùi hương thầm kín, cao sang không lẫn với bất cứ loại chè ngonnào khác, dịch vị chợt ứa ra ngọt trên đầu lưỡi. Chiêu từng ngụm nhỏ,khách thưởng trà không nén được sự trầm trồ thán phục. Dư vị đọng mãikhông tan, tinh thần thư thái lạ lùng. Sau này anh Tùng còn ứng dụngphương pháp hút chân không để bảo quản chè được nguyên hương theo thờigian.
Bây giờ thì chè “Năm cực” không đủ cung cấp cho kháchsành điệu, bởi một năm dù cố đến đâu anh Tùng cũng chỉ xuất ra được100kg, với giá thành 1.600.000đ/kg, mà giá đó vẫn chưa phải đã xứngđáng với công sức và chất lượng tuyệt hảo của chè. Tùng không muốn vìcái lợi trước mắt mà đánh mất đi thương hiệu anh đã trả bao tâm sức mớicó được. Một truyền mười, chè “Năm cực” của anh được nhiều du kháchnước ngoài mến mộ mua về làm quà, có người cầu kỳ còn không quản khónhọc đem cả nước suối nguồn của Suối Giàng về pha để giữ được nguyênhương vị trân quí có một không hai.
Với người viết bài này, khi được tận mắt chứng kiếnanh Lê Quang Tùng nâng niu, cẩn trọng pha trà Shan tuyết “Năm cực” mờikhách trong bầu không khí trong lành của Suối Giàng mới thấm hơn lờibình về thú thưởng trà của cổ nhân: “Uống chén thứ nhất thấy thânthể mềm mại trở lại, uống chén thứ hai thấy quá khứ hiện về, uống chénthứ ba thấy có thể thông cảm được với các vị tiền bối, uống chén thứ tưthấy gió thổi lất phất ở hai bên nách, cho nên không thể uống chén thứnăm được nữa…” (Lê Quí Đôn – Vân đài loại ngữ).
