Bài hát mừng dâu mới của người Thái Mường Lò, Yên Bái

Mon Jul 19, 2010 11:27 am

Admin Diễn Đàn Vc2S

Người phụ nữ Thái có một vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống của mỗi gia đình. Họ không chỉ là những người nội trợ đảm đang mà còn góp phần không nhỏ vào việc ruộng nương, quay xa dệt vải, nuôi dạy con cái nên người… Bởi vậy, lựa chọn được vợ hiền dâu thảo là việc hệ trọng của cuộc đời mỗi người con trai và mỗi gia đình người Thái. Cũng chính vì vậy, khi đón được dâu mới, mỗi gia đình đều coi đây như một điều may mắn, tốt lành.
Bài hát mừng dâu mới do bà mối của nhà trai hát khi đã đón được dâu, chủ và khách ngồi mâm cỗ mừng, bà mối cũng có thể uỷ quyền cho một người khác có giọng hát hay hát thay mình, mọi người vừa ăn uống vui vẻ vừa hò “kéo đuôi phụ hoạ”.

Nội dung bài hát nói lên niềm vui của nhà trai khi đón được cô dâu như ý:

Chốm au pạư phủ nị ánh náng phủ nị
Sướng khẩu dú ná chốm ná
Sướng pa dú nặm chốm búa
Sướng nộc thua chốm chao lau
Sướng nộc sau khăn chốm ná ta cả
Sướng mạ dú lang chốm an
Sướng cun quan chốm bản ten
Sướng nộc én chốm thẩm báo
Tan pay cạ tan má lai
Khỏi pay cạ khỏi báu má lai
Khỏi pay khai báu ma lạ
Chẳng đảy họ ón tô hang puống
Đảy luống ngấn ánh luống cắm tô hang xuổi
Chẳng đảy pạư nọi pạư mía khuôn

Có nghĩa là:

Mường đón dâu thêm vui nhà vui cửa
Như giống lúa mới mừng đất ruộng sâu
Như cá mừng ao sâu nước mát
Như chim sáo mừng ngọn hoa lau gọi bạn
Như chim gáy mừng chân ruộng mạ
Như ngựa dưới sàn mừng yên mới
Như ông quan mừng bản mường no ấm
Như chim én mừng hang sâu rộng
Người đi buôn người không được lãi
Tôi đi buôn tôi được lãi cả
Tôi đi bán không trở về tay không
Đi buôn được đầy túi
Đi rừng được sóc đuôi hoa
Được rồng vàng rồng bạc về đón dâu ngoan
Nên tôi mới được cô dâu hiền thảo.
Bài hát với ngôn ngữ mộc mạc với rất nhiều ví von so sánh, với những hình ảnh rất gần gũi trong đời sống lao động, sinh hoạt miêu tả niềm vui to lớn của nhà trai khi đón được dâu mới. Nhịp điệu thơ và vần điệu đặc trưng của thơ Thái càng làm tăng giá trị biểu cảm. Cách diễn đạt đặc sắc đó làm cho cái vô hình trở thành cái hữu hình thật dễ hiểu với tất cả mọi người.

Khi bà mối của nhà trai hát xong, bà mối hoặc người của nhà gái hát đáp lại, nội dùng bài hát tỏ ý khiêm nhường, con gái chúng tôi không được như thế, các ông các bà có lòng yêu quý nên khen quá đấy thôi và có lời gửi trao nhờ cậy bảo ban giúp.
Ngày nay trong các đám cưới của người Thái Mường Lò, bài hát “mừng dâu mới” vẫn vang lên đầy tình người như sức sống của một nét đẹp văn hoá.

Theo Van Hac.Org